Direnç Nedir? Borsada Direnç Ne Demek?

Hisse senedi, forex ve diğer piyasalarda sıkça kullanılan destek ve direnç kelimeleri finansal analizde çok önemli bir rol oynar. Temelde bu iki kavram bir arada düşünülse de her biri başlı başına bir anlam ifade eder. Direnç nedir ve nasıl hesaplanır, piyasalara göre anlamları nelerdir örnekleriyle sizler için detaylandırdık. 

Direnç kavramı, fiyat yükselişinin durmasının beklendiği eşiği tanımlar. Direnç noktalarında finansal varlık alımları yavaşlar veya durur, bu bölgelerde satıcılar tepki vermiş veya elde ettiği kazancı likide çevirmeye başlamış demektir. Kısaca bu bölge satın alma momentumunun zayıfladığı ve fiyatın yükselişinin durduğu noktayı tanımlar. Bununla birlikte hisse senedi ve forex piyasalarındaki geçmiş verilerin incelenmesinde genellikle bu direnç eşikleri göz önünde bulundurulur.

Borsada direnç nedir sorusunun yanıtı için hissenin geçmiş hareketlerini takip etmek önemlidir. Geçmiş hareketlerde yukarı yönlü direnç noktalarının aşıldığı eşik rakamlar satın alma faaliyetinin artması anlamına gelir. Bu veriye göre bugünkü veya geleceğe yönelik tahminler yapılır. Bununla birlikte direnç eşiğinin aşılması mutlaka fiyatların bu sınırın üzerine çıkması anlamına gelmez. Piyasanın kapanışı esnasında bu eşiği geçmiş olan varlıklar, direnç seviyesini zorlamış ve aşmış kabul edilir.

Alım - satım grafiklerinde satın alma baskısının sona erdiği ve fiyatların kırılmayı başaramadığı noktalar direnç seviyesi anlamına gelir. Direnç psikolojisini daha rahat kavrayabilmek için basit bir örnekle açıklamak mümkün. Üç farklı piyasa katılımcısı olsun. Birinci yatırımcı grubunun destek seviyesi 50 TL olan bir hisse senedini, bu seviyeye yakın yerden aldıklarını varsayalım. Bu hisse 55 TL’ye yükseldiğinde alıcılar 5 TL kâr ettikleri için mutlu olurlar. Ancak 50 TL üzerinden daha fazla hisse satın almak istedikleri için bu seviyede yeni talep yaratırlar.

Bir başka yatırımcı grubu taahhütte bulunmayan, 50 TL’den hisseyi almak isteyen ama harekete geçmeyenler. Hissenin yeni fiyatı 55 TL olunca önceden almadıkları için pişmanlık duyarlar ve tekrar 50 TL’ye dönmesi için beklemeye başlarlar. Bu potansiyel talebi yaratır.

Üçüncü grup ise hisseyi 40 TL iken alan, 50 TL’ye ulaştığında ise satanlar. Ancak hisse 55 TL’ye çıkınca pişman oldular ve uzun pozisyonlarını yeniden oluşturmak için sattıkları fiyattan geri almak istiyorlar. Bu grup duygularını satıcıdan alıcıya değiştirmiş oluyor. Tekrar satın almak isteyen grup da 50 TL seviyesindeki talebi artırmış oluyor.

Her üç gruptaki yatırımcıların tamamına 50 TL değerinde hisse verildiğini varsayalım. Hisse senedinin 55 TL’ye çıktığını ve hiçbir yatırımcının satış yapmadığını düşünelim. Hisse senedi tekrar 50 TL’ye düşüyor ve yine 55 TL’ye çıkıyor. Bu kez yatırımcı bu hisseyi satabildiği kadar satıyor. Arzlarını 55 TL’den satmaya çalışan en az 3 grup hisse senedi sahibi sayesinde bu fiyatta bir direnç seviyesi yaratılmış oluyor.

Direnç seviyesi birçok nedenden dolayı önemlidir. Direnç ne işe yarar sorusunu üç farklı pozisyon için yanıtlamak mümkün. Kısa pozisyon için stop loss’un yerleştirileceği yeri, uzun pozisyon için kâr alma emrinin verileceği bölgeyi ve direncin kırılması durumunda uzun pozisyona ne zaman girileceğine dair bilgiyi direnç seviyesine bakarak öğrenebilirsiniz. Bununla birlikte destek ve direnç seviyesinin genel olarak önemini şöyle maddeleyebiliriz:

Risk yönetimi: Destek ve direnç seviyelerinin belirlenmesi risk yönetiminde faydalı olabilir. Aslında riski ve ödülü tanımlamak için bu seviyelerin yakınına “stop loss” ve “kâr al” emirleri vermek yaygındır. Böylelikle hisse senedinin hareketi planlandığı gibi gitmezse işlemden ne zaman çıkacağınızı bilmeniz kolaylaşır.

Ticaret Girişleri ve Çıkışları: Direnç çizgileri hangi işlemi yapacağınıza dair ipuçları verir. Bir direnç seviyesinin yakınında kısa bir pozisyon başlatabilirsiniz. Fiyat dönüşlerinin ve kırılmaların meydana gelme olasılığının yüksek olduğu noktalarda likide geçerek yatırımınızı kârda tutabilirsiniz.

Trend Tanımlama: Direnç ve destek çizgisini anlamak trendleri belirlemeye yardımcı olur. Bir varlığın fiyatı sürekli olarak destek seviyelerinin üzerine çıktığında yükseliş eğilimi oluşabilir. Direnç seviyeleri düzenli olarak test edilip tutulduğunda düşüş eğilimi doğrulanabilir. Trendlerin doğru tanımlanması bilinçli kararlar vermek için hayati öneme sahiptir.

Volatilite Göstergeleri: Destek veya direnç seviyelerinin aşılması piyasa duyarlılığında bir değişime ve artan volatiliteye işaret edebilir. Bu seviyelerden kırılmalar potansiyel ticaret fırsatları olarak görülebilir. Bunun temel nedeni genellikle önemli fiyat hareketlerine yol açmalarıdır.

Direnç seviyesi kırılması bir varlığın fiyatının direnç alanının üzerine hareket etmesi anlamına gelir. Kırılmalar, fiyatın kırılma yönünde trende başlama potansiyelini gösterir. Örneğin, bir grafik formasyonunda yukarı yönlü bir kırılma, fiyatın daha yüksek bir trende başlayacağını gösterebilir. Yüksek hacimde (normal hacme göre) meydana gelen kırılmalar, yön konusunda da güven verir. Yani yüksek hacimli kırılma fiyatın bu yönde eğilim gösterme ihtimalinin daha yüksek olduğunun bir ifadesidir.

Yatırımcılar teknik analiz kullanarak belirli bir direnç noktasını veya bölgesini belirleyebilir. Yükseliş trendinin ortasında bir direnç bölgesinin test edilmesi gibi hareketlere genel olarak rastlanır. Bununla birlikte direnç noktası aşıldıktan sonra varlığın kısa süre boyunca kırılma noktasını birkaç kez test ettiğini görmek de alışılmadık bir durum değildir. Her iki durumda da yatırımcılar direnç kırılmasının geçerli olduğu ve yükselişin devam ettiği sonucuna varırlar.

Teknik analizde hisse senetleri, forex veya emtialar gibi çeşitli piyasalardaki fiyat hareketlerini anlamak için direnç noktalarının belirlenmesi önemlidir. Bunun için kullanılan farklı yöntemlerden bazılarını şöyle sıralamak mümkün:

Geçmiş Fiyat Verileri: Önceki yüksek seviyeleri belirlemek için fiyat grafiklerini analiz edin. Fiyatın sürekli olarak üzerine çıkmakta zorlandığı alanlar potansiyel direnç bölgeleri olabilir.

Trend Çizgileri: Geçmişteki yüksek seviyeleri birbirine bağlayan trend çizgilerinin çizilmesi, potansiyel direnç seviyelerini ortaya çıkarabilir. Trend çizgisine yaklaşan bir fiyat, o seviyeye ulaştığında satış baskısıyla karşı karşıya kalabilir.

Teknik Göstergeler: Hareketli ortalamalar, Bollinger Bantları ve Ichimoku Bulutları gibi çeşitli teknik göstergeler, devam eden fiyat hareketine uyum sağlayan dinamik direnç seviyeleri sağlayabilir.

Pivot Noktaları: Önceki günün en yüksek, en düşük ve kapanış fiyatlarına göre hesaplanan pivot noktaları, potansiyel destek ve direnç seviyelerini gösterir.

Teknik analiz kullanan yatırımcılar arasındaysanız kırılan bir destek seviyesinin gelecekte bir direnç alanı hâline gelebileceğini veya bunun tam tersini sıkça duymuş olmanız mümkün. Yeni başlayanlar için oldukça karışık gelebilecek bu ifade aslında destek ve dirençle ilgili en ilginç oluşumlar arasında yer alır. Bir varlığın fiyatının kırılıp belirlenen destek veya direnç seviyesinin üzerine çıkması ile oluşan bu durum önceki seviyedeki direncin kırıldığını ve artık bir destek alanı hâline geldiğini ifade eder. ExxonMobil, Walmart ve hatta Dow Jones Endüstriyel Ortalama (DJIA) gibi borsanın en büyük isimlerin listelerinde bile direnç veya destek noktasının kırılması sonucunda tersine dönüşler sıklıkla yaşanır.

Direnç noktasının kırılmasının ve trendin yukarı yönlü devam etmesi hisse senedi veya yatırım yapılan varlık fiyatının daha yüksek seviyelere yükselmesi ihtimalini artırır. Bu da yatırımcıların kendi alım - satım stratejilerinde değişiklik yapmaları anlamına gelebilir. Fiyat direnç noktasını kırdığında işlem hacminde de artış gözlemlenir. Direnç noktasının kırılması bir boğa piyasasının başlangıcı olabilir. Yukarı yönlü trendin devam etmesi yeni bir direnç çizgisi demektir. Önceki direnç çizgisi bu yeni pozisyonda destek bölgesi hâline gelebilir.

Direnç bölgesindeki hareketleri ve bu çizginin kırılmasından sonra olası yeni pozisyonları tahmin etmek teknik analizde uzmanlık ve temel analizde de deneyim gerektirir. Teknik analizde en çok kullanılan indikatörleri öğrenmek için Borsada İndikatör Nedir? Ne İşe Yarar? yazımızı okuyabilirsiniz.